Co trzeba zrobić aby nauczyć dziecko czytać?
My, ludzie dorośli, często dostrzegamy czytanie jako prostą czynność. Przecież to umiemy. Nad czym się zastanawiać. Bierzemy książkę do ręki, czytamy naszym dzieciom i myślimy, że one później zrobią to samo. Ale za tą prostą czynnością kryje się dużo więcej niezbędnych kompetencji i dzieci, aby to zrozumieć, muszą nauczyć się wielu czynności, które my, w swoim czasie, musieliśmy zrozumieć tak, jak one teraz.
Czego muszą się nauczyć aby podjąć naukę czytania ?
Poniżej przedstawiam podstawowe umiejętności pozwalające na późniejsze zrozumienie nauki czytania, które pozwiązane z obcowaniem z książkami :
- dziecko rozumie, że książka służy do czytania;
- rozumie umiejscowienie okładki – pierwszej i czwartej, górnej i dolnej części książki, czyli wie, jak książkę ułożyć w przestrzeni;
- wie, w jakim kierunku przewracać strony;
- wie, w którym miejscu zaczyna się czytać;
- rozumie znaczenie słów i ilustracji;
- rozumie zależności między nimi (słowami a ilustracją);
- rozumie, że istnieje związek między tytułem książki, a jej treścią;
- wie, że ktoś (autor) napisał tę książkę i ktoś (ilustrator) ją ozdobił
Natomiast podstawowe rozumienie dotyczące tekstów przejawia się w następujących umiejętnościach:
- dziecko wie, że słowa czyta się od lewej do prawej strony;
- dostrzega, że jest różnica między literami a słowami (inaczej: że słowa składają się z liter);
- widzi, że między słowami są wyraźne odstępy;
- rozumie znaczenie wielkich liter i znaków interpunkcyjnych;
- wie, że słowo mówione można zapisać, a później odczytać.
Do kształcenia tych umiejętności, które podaję poniżej mogą służyć wszystkie książki, najlepiej takie, w których ilustracja na okładce od razu wskazuje kierunek trzymania książki (uniemożliwia ułożenie jej do „góry nogami”).
Powyższe warunki spełniają wszystkie nasze książki “Poczytam, ci mamo” oraz Napiszę ci, mamo , gdzie układ okładek i stron wyraźnie wskazuje kierunek trzymania, a zróżnicowana czcionka pozwala na dostrzeganie i wyróżnianie wyrazów, liczenie liter lub porównywanie długości wyrazów ”na oko”, czyli umożliwiają uczenie wszystkiego, o czym będzie mowa poniżej.
Ale ważne jest, aby dziecko obcowało z jak największą liczbą książek, dzięki którym pozna bogactwo treści, ilustracji, wykształci poczucie estetyki.
Inne aspekty, ważne dla późniejszej nauki czytania, które omówię w nastepnym wpisie to:
-
- Rozumienie orientacji przestrzennej.
- Rozumienie następstwa czasu – początek, środek, koniec oraz rozumienie zależności między częścią, a całości